สรุปนักธรรมเอก วิชาธรรมวิจารณ์

วิชาธรรมวิจารณ์ (นักธรรมศึกษาเอก)

- ส่ปรมัตถปฏิปทา –

๑.  นิพพิทา    ความหน่าย

อุทเทส

๑.เอถ  ปสฺสถิมํ  โลกํ      จิตฺตํ  ราชรถูปมํ

         ยตฺถ  พาลา  วิสีทนฺติ     นตฺถิ  สงฺโค  วิชานตํ

         สูทั้งหลาย  จงมาดูโลกนี้อันตระการดุจราชรถ 

ที่พวกคนเขลาหมกอยู่  แต่พวกผู้รู้หาข้องอยู่ไม่

โลกวัคค    ธัมมบท

      ๒.เย จิตฺตํ สญฺญเมสฺสนฺติ   โมกฺขนฺติ มารพนฺธนา

ผู้ใดจักระวังจิต  ผู้นั้นจักพ้นจากบ่วงแห่งมาร

จิตตวัคค  ธัมมบท

โลกมี  ๒  อย่าง  คือ

๑.  โดยตรง  ได้แก่  แผ่นดินเป็นที่อาศัย

๒.  โดยอ้อม  ได้แก่  สัตว์ผู้อาศัย

ในโลกทั้ง  ๒  นี้มีสิ่งต่าง ๆ  อยู่  ๓  อย่าง  คือ

๑.)  สิ่งอันให้โทษโดยส่วนเดียว  เปรียบด้วยยาพิษ

๒.)   สิ่งอันให้โทษในเมื่อเกินพอดี  เปรียบด้วยของมึนเมา

๓.)สิ่งอันเป็นอุปการะ  เปรียบด้วยอาหาร  และเภสัช  แต่ใช้ในทางผิดอาจให้โทษก็ได้   

ผู้หมกอยู่ในโลก  คือ  คนผู้ไร้พิจารณ์  ไม่หยั่งเห็นโลกโดยถ่องแท้

อาการที่หมกอยู่ในโลก  ๓  อย่าง  คือ

๑.   เพลิดเพลินในสิ่งอันให้โทษ

๒.  ระเริงจนเกินพอดี  ในสิ่งอันอาจให้โทษ

๓.  ติดในสิ่งเป็นอุปการะ